Op de huidige arbeidsmarkt is sprake van grote krapte. Tegelijkertijd zit een groep mensen al geruime tijd in de bijstand. Minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) heeft de Tweede Kamer per brief geïnformeerd over het begeleiden van langdurig bijstandsgerechtigden naar werk. In de afgelopen maanden in de arbeidsmarktregio’s via een quickscan in beeld gebracht welke activiteiten en projecten zijn en worden opgezet om de uitstroom naar werk vanuit (langdurige) bijstand te vergroten. Ook gaat de quickscan in op kansen en drempels die arbeidsmarktregio’s zien bij de begeleiding van langdurig bijstandsgerechtigden naar werk. Uit deze quickscan wordt duidelijk dat de krapte op de arbeidsmarkt meer mogelijkheden biedt op werk voor langdurig bijstandsgerechtigden en dat het benutten hiervan om maatwerk vraagt en een langdurig volgehouden inspanning van alle partijen: werkzoekenden, gemeenten en werkgevers.
Belangrijkste bevindingen quickscan in de arbeidsregio’s
Belangrijke constatering van de quickscan is dat de re-integratieopgave van gemeenten in hoog tempo verandert. Door de krappe arbeidsmarkt kunnen nieuwe bijstandsgerechtigden sneller dan voorheen weer aan werk worden geholpen, steeds vaker lukt dat al direct na bijstandsaanvraag. Ook mensen met relatief kleine afstand tot de arbeidsmarkt vinden in toenemende mate, met behulp van een re-integratievoorziening, hun weg naar werk. Gemeenten richten dienstverlening nu meer op mensen met grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Steeds meer gemeenten zetten specifiek in op het in beeld brengen en analyseren van het bestand van langdurig bijstandsgerechtigden.
Via (intensieve) gesprekken brengen gemeenten in kaart wat iemands persoonlijke situatie is en welke re-integratiemogelijkheden iemand heeft. De ervaring leert dat deze mensen vaak meerdere instrumenten gebruiken en/of meerdere trajecten doorlopen voordat zij kunnen werken. Ook geven de respondenten van de quickscan aan dat de huidige groep langdurig bijstandsgerechtigden niet gemakkelijk aan het werk komt.
Het kabinet probeert langs verschillende wegen gemeenten te ondersteunen. Dat gebeurt via het wetsvoorstel Breed offensief, de voorgenomen verruiming van de bijverdiengrenzen in de bijstand en het vereenvoudigen van het verrekenen van inkomsten met de bijstand (in het kader van het traject Participatiewet in balans), de herziening en uitbreiding van de arbeidsmarktinfrastructuur en het verbeteren van de banenafspraak. Daarnaast gaat de minister de komende periode verder in gesprek met partijen in de regio’s om te bezien wat nodig is om het praktijkleren en jobcreatie een impuls te geven. Het streven is dat deze instrumenten ook een rol gaan spelen bij het vervullen van vacatures in de sectoren en branches die betrokken zijn bij de klimaat- en energietransitie en de woningbouwopgave.
