Werkgevers zijn verantwoordelijk om te zorgen voor goede arbeidsomstandigheden: dat wil zeggen een gezonde en veilige werkomgeving. De Risico-inventarisatie en Evaluatie (RI&E) is daar de basis voor. Iedere werkgever met medewerkers in dienst is verplicht er een te hebben. En niet zonder reden. Elk jaar weer vinden op de werkvloer veel ongevallen plaats of worden mensen ziek door hun werk. Een RI&E helpt omdat je met een RI&E je arbeidsrisico’s in kaart brengt en aanpakt. En als je geen RI&E hebt? Hoe wordt hierop gecontroleerd? Wat gaat er vaak mis bij de RI&E? We vroegen het de Nederlandse Arbeidsinspectie.
Op welke manier wordt er nu op de RI&E gecontroleerd?
Bij iedere inspectie, ongeval of melding kijkt de Arbeidsinspectie of een bedrijf beschikt over een RI&E en bijbehorend plan van aanpak. Als je dit niet hebt dan is dat een overtreding van de Arbeidsomstandighedenwet. Er wordt dan direct een boete gegeven. Daarnaast zijn er ook preventieve controles per sector waarbij bedrijven gevraagd worden om de juiste papieren te laten zien.
Hoe hoog kan die boete zijn?
De hoogte van de boete is maximaal € 4.500 voor het niet hebben van een RI&E en maximaal € 3.000 voor het ontbreken van het plan van aanpak in de RI&E. De hoogte van de boete is afhankelijk van het aantal werknemers dat werkzaam is in het bedrijf.
En hoe werkt die sectoraanpak precies?
Inspecties op de RI&E vinden plaats in die sectoren waarvan bekend is dat nog weinig bedrijven beschikken over een goede RI&E. Dit zijn vaak de kleinere bedrijven met weinig medewerkers in dienst. Zo is bijvoorbeeld op de RI&E gecontroleerd bij bedrijven in de hoveniersbranche, computerindustrie en bouwmaterialenindustrie. Bedrijven krijgen een brief waarin hen wordt verzocht om de RI&E en het plan van aanpak digitaal aan te leveren. Als dit niet op tijd aangeleverd wordt volgt een boete en bij een deel volgt een fysieke inspectie. Handhaven is bij deze inspecties geen doel op zich. Het doel is ook bewustwording bij de werkgever. Bewustwording van de verplichting, maar ook over hoe werknemers zo veilig en gezond mogelijk werken. Aan het begin van zo’n gerichte inspectie had tussen de 20-30% van de bedrijven de juiste documenten. Na afloop beschikten bijna alle bedrijven over een RI&E en plan van aanpak.
Wat zijn nu veel gemaakte fouten?
Overtredingen verschillen enorm per sector en type bedrijf. Vaak is een RI&E niet volledig, dan zijn niet alle risico’s in de RI&E benoemd. Bijvoorbeeld dat er geen aandacht is voor te zware fysieke belasting of dat niet alle machines staan vermeld. Ook mist vaak een plan van aanpak. Of dat er wel acties (maatregelen) worden voorgenomen maar dat niemand verantwoordelijk wordt gemaakt voor de uitvoering.
Zie je dat het ondernemers iets oplevert om een RI&E te hebben?
Het hebben van een RI&E en plan van aanpak zijn echt de basis om kritisch naar de veiligheid en gezondheid in het eigen bedrijf te kijken en risico’s aan te pakken. Een goede RI&E betaalt zich uit in de veiligheidscultuur bij het bedrijf en dat levert ook concreet dingen op, bijvoorbeeld minder uitval en verzuim.
