Dit blijkt uit een wetsvoorstel dat staatssecretaris Tamara van Ark (VVD) van Sociale Zaken op internet heeft gepubliceerd. Daar kunnen belangenclubs en burgers op reageren. Daarna gaat het voor advies naar de Raad van State en vervolgens wordt het bij het parlement ingediend. 

Het pakket aan maatregelen is de uitwerking van het ‘breed offensief’ dat Van Ark eind vorig jaar aankondigde. Dat offensief is het alternatief voor een brisant plan uit het regeerakkoord om gehandicapten onder het minimumloon te laten verdienen. Na breed verzet werd dat plan ingetrokken.

Werkgevers kunnen al jaren subsidie krijgen als zij een gehandicapte in dienst nemen die te weinig produceert om het minimumloon te verdienen. De werkgever moet altijd minimaal het wettelijk minimumloon betalen. Gemeenten moeten bepalen wat de productie waard is – de zogenoemde ‘loonwaarde’ – en de subsidie uitbetalen om de loonwaarde tot het minimumloon aan te vullen.

Rompslomp
Maar gemeenten hebben allemaal eigen manieren bedacht om de loonwaarde vast te stellen en de subsidie uit te betalen. Daardoor hebben werkgevers te maken met grote rompslomp als ze gehandicapten uit verschillende gemeenten in dienst hebben. Om het voor werkgevers eenvoudiger te maken, kondigt Van Ark nu weer uniform landelijk beleid aan voor het bepalen van de ‘loonwaarde’ en voor de subsidie.

Eigenlijk ontneemt zij de gemeenten daarmee beleidsvrijheid. Dat lijkt zij ook van plan met bijvoorbeeld de ‘taaleis’. Gemeenten zijn wettelijk verplicht van bijstandsgerechtigden te eisen dat zijn het Nederlands voldoende beheersen. Als zij dat niet doen en geen scholing accepteren, kan de uitkering worden verlaagd. In de praktijk gebeurt dat nauwelijks. Van Ark wil gemeenten dwingen die straf toe te passen. 

Beleidsvrijheid is juist een kern van de decentralisatie, de overdracht van bevoegdheden van het Rijk aan gemeenten. Gemeenten zouden met eigen beleid juist maatwerk kunnen leveren, getoetst aan de plaatselijke politieke voorkeuren in de gemeenteraad. Sinds 2006 zijn gemeenten volledig verantwoordelijk voor de uitvoering van de bijstand. In 2015 kwamen daar alle arbeidsgehandicapten bij via de Participatiewet. In dat jaar werden gemeenten ook verantwoordelijk voor de jeugdzorg en voor alle zorg aan thuiswonende hulpbehoevenden.

Boetes
De afspraak is dat overheid en werkgevers de komende jaren 125 duizend gehandicapten aan een baan helpen. Als dat niet lukt, worden boetes opgelegd. Volgens Van Ark liggen werkgevers voor op schema: eind 2017 zijn 37 duizend banen gecreëerd terwijl dat er volgens de plannen 33 duizend moesten zijn.

Om de vaart er in te houden, wil Van Ark met het ‘breed offensief’ obstakels wegnemen. Het gaat dan om de uniformering van de keuring van de arbeidsproductiviteit en de uitbetaling van de subsidie. Ook de procedure bij ziekte van de gehandicapte wordt versimpeld. Nu meldt de werkgever de werknemer tweemaal ziek. Allereerst bij het UWV, om zijn kosten – het loon – vergoed te krijgen. Maar ook bij de gemeente, waarop die de subsidie stopzet tot de zieke weer aan de slag gaat. In 2021 hoeft de werkgever de ziekmelding alleen bij het UWV te doen.

De gehandicapte krijgt een wettelijk recht op ‘noodzakelijk geachte ondersteuning’. De Tweede Kamer wil de gehandicapte eigenlijk recht op een ‘jobcoach’, een begeleider of faciliteiten, geven. Maar Van Ark wijst dit af. ‘Er is altijd een individuele beoordeling door de gemeente noodzakelijk. Zoals aangegeven kunnen de behoeften en mogelijkheden van mensen met beperkingen en van werkgevers sterk verschillen. (...) Het kan bijvoorbeeld gaan om een vervoersvoorziening die nodig is om betrokkene in staat te stellen zijn werk te bereiken, een hulpmiddel die nodig is bij een visuele of motorische handicap of om een meeneembare voorziening, bij voorbeeld voor de inrichting van de werkplek, de productie- en werkmethoden, of de bij het werk te gebruiken hulpmiddelen. De aanvraag kan ook betrekking hebben op het verstrekken van een vergoeding voor een interne jobcoach door een werkgever, waarbij er aandacht is voor de kwaliteit van de jobcoach.’

Bron: Volkskrant