In aanloop naar het nieuwe inburgeringsstelsel hebben Rijk en VNG onder de noemer ‘en ondertussen’ bestuurlijke afspraken gemaakt over de begeleiding en ondersteuning van inburgeraars, die nog onder de huidige Wet inburgering moeten inburgeren. Informatie over deze afspraken vindt u hier.
Als onderdeel van de afspraken zijn aan gemeenten middelen toegekend voor de periode tot aan de inwerkingtreding van het nieuwe stelsel (2019 tot en met 2020).
Via de mei-circulaire 2019 is de 1e tranche uitgekeerd aan gemeenten, te weten € 20 miljoen, op basis van de inwoneraantallen 2018. De 2e tranche van € 20 miljoen volgt via de mei-circulaire 2020.
Oproep aan gemeenten
De minister van SZW vraagt uw aandacht voor de groep inburgeraars die nagenoeg het maximale leenbedrag hebben bereikt, maar nog wel inburgeringsplichtig zijn; verder te noemen ELIP: Einde lening inburgeringsplichtig. De aanpak van de ELIP-problematiek vraagt om maatwerk, waarop de huidige uitvoeringspraktijk niet is ingericht. In de Kamerbrief van mei jl. heeft de minister aangegeven dat hij de gemeenten wil vragen om in het kader van de afspraken over ‘en ondertussen’ prioriteit te geven aan ELIP. Deze Kamerbrief vindt u hier.
Onder deze doelgroep bevinden zich inburgeraars die beperkt zelfredzaam zijn en een verhoogd risico lopen in de schulden terecht te komen of langdurig afhankelijk te blijven van een bijstandsuitkering. Vanuit diverse gemeenten is al de bereidheid getoond om met deze inburgeraars aan de slag te gaan, met ondersteuning van de middelen die door het ministerie van SZW beschikbaar zijn gesteld in het kader van ‘en ondertussen’.
In samenwerking met DUO, een aantal gemeenten en Divosa is er gewerkt aan het creëren van randvoorwaarden voor het toepassen van maatwerk door gemeenten. Het doel is om gemeenten te helpen de groep in beeld te krijgen. In het huidige stelsel is er geen wettelijke grondslag op basis waarvan DUO gegevens over de doelgroep ELIP met gemeenten kan delen. Er is daarom door de genoemde partijen gewerkt aan een alternatieve methode om gemeenten in contact te brengen met deze doelgroep.
Kenmerken van mensen uit de doelgroep ELIP
De doelgroep betreft inburgeraars die meer dan € 7.500 van de lening hebben verbruikt en van wie de inburgeringstermijn binnen 6 maanden afloopt. Op verzoek van een gemeente kan DUO deze inburgeraars een brief sturen met de oproep zich te melden in hun gemeente voor extra begeleiding of advies in hun inburgeringstraject. Door te selecteren op een geleend bedrag van meer dan € 7.500 is er nog ruimte in de lening, wat effectief ingezet kan worden om inburgeraars te helpen te voldoen aan de inburgeringsplicht.
Deze methode is in september 2019 toegepast in een pilot van de gemeente Amsterdam.
De ervaringen uit de pilot tonen aan dat de groep zeer divers is en dat maatwerk nodig is.
Uit eerdere analyses is gebleken dat een groot deel van deze inburgeraars op eigen kracht aan de inburgeringsplicht weet te voldoen, doch anderen hebben ondersteuning nodig. Een persoon die niet op tijd voldoet aan de inburgeringsplicht krijgt een boete, moet zijn volledige lening (€ 10.000) terugbetalen, en heeft daardoor een aanzienlijke kans om in de schulden te komen.
Amsterdam heeft inmiddels concrete afspraken gemaakt met taalaanbieders over de invulling van de extra ondersteuning en de eerste betrokkenen zijn reeds geholpen. De resultaten in Amsterdam bieden perspectief om met de methode verder te gaan. Daarom zal worden overgegaan tot een landelijke uitrol van de pilot.
De minister van SZW roept om in het kader van de ‘en ondertussen’ afspraken deel te nemen aan dit traject en zich hiervoor aan te melden bij DUO. Daarbij zal het ministerie van SZW in samenwerking met Divosa en DUO een handreiking bieden, maar houden gemeenten vanzelfsprekend de vrijheid om zelf invulling te geven aan de wijze waarop zij ondersteuning aan de mensen uit deze doelgroep willen bieden. Naar verwachting zal in het eerste kwartaal van 2020 met de landelijke uitrol van start kunnen worden gegaan. Via Divosa en DUO (e-zine inburgering) zal er tijdig nadere informatie verspreid worden over de aanmeldingsprocedure.
Op de zakelijke website van DUO zal dan tevens informatie beschikbaar worden gesteld.
Bron: Rijksoverheid
