De doelstellingen van de Participatiewet zijn niet gehaald. Dat oordeelt het SCP in het rapport Eindevaluatie van de Participatiewet. In de evaluatie staan een aantal oorzaken.Eén van de oorzaken voor lage arbeidsdeelname is dat mensen belemmeringen ervaring bij het zoeken naar werk. Het bieden van ondersteuning bij werk en het zoeken naar werk, met name aan mensen met een arbeidsbeperking, is de juiste oplossing. Het gaat daarbij om aanbodgerichte instrumenten, bijvoorbeeld jobcoaching, scholing en fysieke ondersteuning. OVAL-leden bieden juist deze ondersteuning en zijn hierin succesvol.
Sinds de invoering van de Participatiewet zien we echter dat gemeenten zelf het wiel opnieuw uitvinden en beschikbare budgetten aan andere zaken besteden dan begeleiding en ondersteuning. Werkgevers en werkzoekenden worden geconfronteerd met verschillende regels en aanbod aan instrumenten in de verschillende regio's.
Het rapport Evaluatie van de Wet banenafspraak laat zien dat per eind 2018 in totaal bijna 52.000 extra banen zijn gerealiseerd in vergelijking met de nulmeting in 2012. De tussentijdse doelstelling voor eind 2018 lag op 43.500 extra banen. Het einddoel is 125.000 extra banen in 2025. In het rapport worden de instrumenten loonkostensubsidie, jobcoaching, no risk en fiscale voordelen genoemd als belangrijke hulpmiddelen voor werkgevers én werkzoekenden. Belemmerd en frustrerend zijn echter de verschillen in beschikbare instrumenten tussen gemeenten onderling én tussen doelgroepen (P-wet, Wajong, WIA).
Alle ingrediënten voor het werkend maken van de Participatiewet zijn aanwezig. Het kan wel! Meer mensen kunnen aan de slag worden geholpen door harmonisering van instrumenten, oormerken van budgetten en inzet van alle instrumenten, zoals jobcoaching en no risk polis door alle gemeenten. Ook zal meer dan nu gebruik moeten gemaakt van de kracht van professionele partijen uit de private sector. Zij zijn juist gespecialiseerd in het zoeken naar talenten en mogelijkheden, denken niet in beperkingen. Zo maken we met alle betrokken partijen de Participatiewet wel werkend!
